Τα προβλήματα υγείας των αυτιών δεν επηρεάζουν μόνο την ακοή, όπως πιθανόν πιστεύετε. Αντιθέτως, μπορούν να προκαλέσουν μία σειρά από επιπτώσεις που αφορούν την ικανότητά σας να περπατάτε, να στέκεστε και να κρατάτε την ισορροπία σας. Παρακάτω θα βρείτε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το πώς μπορεί να συνδεθεί η απώλεια της ακοής με την ισορροπία.
Τα αυτιά δεν μας επιτρέπουν απλώς να ακούμε. Στην πραγματικότητα, συνεργάζονται μαζί με άλλα συστήματα στο σώμα, για να μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε τη θέση μας στον χώρο. Μία σταθερή αίσθηση της ισορροπίας μάς δίνει τη δυνατότητα να στεκόμαστε όρθιοι, να μην πέφτουμε και να αντιλαμβανόμαστε διαρκώς που βρισκόμαστε. Ωστόσο, τα μάτια και ο εγκέφαλος δεν είναι τα μόνα όργανα που συμβάλλουν σε αυτή τη διαδικασία.
Πολλοί από τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα ισορροπίας ανακαλύπτουν ότι το βασικό πρόβλημα βρίσκεται στα αυτιά τους και τους προκαλεί αστάθεια ή αδυναμία. Αυτή η αίσθηση της ζάλης μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη βάδιση και να δυσκολεύει το άτομο στο να σταθεί όρθιο ή να σηκωθεί σωστά.
Πώς ισορροπεί το σώμα μας και τι ρόλο παίζουν τα αυτιά σε αυτό;
Το σύστημα ισορροπίας βασίζεται στον λαβύρινθο, μία μάζα οστών και ιστού που βρίσκεται στο εσωτερικό του αυτιού και συγκρατεί τα ημικυκλικά κανάλια, τα ωτολιθικά όργανα και τον κοχλία. Ενώ ο κοχλίας χρησιμεύει για την ακοή, τα κανάλια χρησιμεύουν στην ισορροπία. Μοιάζουν με τρεις κυκλικούς βρόχους, καθένας από τους οποίους είναι υπεύθυνος για την αίσθηση μιας διαφορετικής μορφής κίνησης: πάνω-κάτω, δεξιά-αριστερά και πλάγια κλίση.
Όταν το υγρό μέσα σε αυτούς τους σωλήνες μετακινείται, τα τριχοειδή αγγεία εντοπίζουν την κίνηση και μεταφέρουν το σήμα στον εγκέφαλο, επιτρέποντάς μας να καταλάβουμε προς τα πού κινούμαστε μέσα στον χώρο. Μάλιστα, το σύστημα ισορροπίας μας είναι τόσο ευαίσθητο που μπορεί να αντιληφθεί πότε κινούμαστε μέσα σε ένα όχημα ή ακόμη και μέσα στο ασανσέρ.
Η απώλεια ακοής προκαλεί προβλήματα ισορροπίας;
Αν και κάποια από αυτά τα προβλήματα συνδέονται, η απώλεια της ακοής και τα προβλήματα ισορροπίας δεν συμβαίνουν πάντα μαζί. Αυτό σημαίνει ότι όλοι όσοι αντιμετωπίζουν το ένα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πάσχουν και από το άλλο. Ωστόσο, συνυπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις.
Λαβυρινθίτιδα και Νόσος Meniere
Και η λαβυρινθίτιδα και η νόσος Meniere μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια ακοής και προβλήματα ισορροπίας. Η λαβυρινθίτιδα είναι μία φλεγμονή στο εσωτερικό του αυτιού που συμβαίνει όταν ο λαβύρινθος πρηστεί και μολυνθεί, προκαλώντας απώλεια της ακοής, εμβοές, αίσθηση ιλίγγου και ναυτία. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λαβυρινθίτιδα είναι θεραπεύσιμη, όμως σε πιο σοβαρές μολύνσεις μπορεί να προκληθεί μόνιμη βλάβη.
Η νόσος Meniere είναι η αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του λαβυρίνθου. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν απώλεια της ακοής, εμβοές και ίλιγγο, ενώ συχνά επηρεάζει μόνο το ένα αυτί. Για τη νόσο Meniere δεν προβλέπεται κάποια θεραπεία, όμως η φαρμακευτική αγωγή βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Μετά από μερικά χρόνια, το πρόβλημα ενδέχεται να υποχωρήσει από μόνο του.
Τι είναι τα προβλήματα ισορροπίας;
Ως πρόβλημα ισορροπίας θεωρείται οποιαδήποτε κατάσταση που οδηγεί στην απώλεια της ισορροπίας του σώματος ή στην αίσθηση ιλίγγου/ζάλης. Αυτή μπορεί να είναι μία μόλυνση του αυτιού ή η χαμηλή αρτηριακή πίεση, ακόμη και σοβαρότερες παθήσεις καρδιαγγειακής ή ογκολογικής φύσης. Ανεξάρτητα από την αιτία που τα προκαλεί, τα προβλήματα ισορροπίας δεν είναι εύκολη υπόθεση, αφού δίνουν την αίσθηση στο άτομο ότι παραπατάει, ότι γέρνει στο πλάι ή ότι πρόκειται να πέσει, ακόμα κι όταν στέκεται όρθιο. Πολλοί ασθενείς με προβλήματα ισορροπίας αναφέρουν συμπτώματα ιλίγγου όταν στρίβουν το κεφάλι τους, όταν αλλάζουν πλευρό ή σηκώνονται από το κρεβάτι, ενώ συχνά στηρίζονται στους τοίχους ή γονατίζουν στο πάτωμα για να προσανατολιστούν.
Οι πιο κοινές αιτίες προβλημάτων ισορροπίας είναι:
- Ίλιγγος θέσης ή Καλοήθης Παροξυσμικός Ίλιγγος Θέσης. Πρόκειται για μία ακίνδυνη κατάσταση που προκαλείται από την ηλικία ή από κάποιον τραυματισμό στο κεφάλι.
- Λαβυρινθίτιδα
- Νόσος Meniere
- Σύνδρομο Mal de Débarquement. Νευρολογική διαταραχή που κάνει τους ασθενείς να αισθάνονται σαν να κινούνται στη θάλασσα. Πολλοί άνθρωποι αποκτούν αυτήν την πάθηση μετά από παρατεταμένες περιόδους στον ωκεανό (ναυτικοί), σε ένα καράβι ή ακόμη και μετά από πολύωρο τρέξιμο σε διάδρομο γυμναστικής.
- Περιλεμφικό συρίγγιο. Αποτελεί παθολογική κατάσταση που προκαλείται όταν το υγρό από το εσωτερικό του αυτιού περνάει στο λεγόμενο «μεσαίο αυτί». Αυτό μπορεί να δημιουργηθεί κατά τη γέννηση, μετά από τραυματισμούς ή χειρουργικές επεμβάσεις στο κεφάλι, εξαιτίας κάποιας φλεγμονής ή μετά από δραστηριότητες όπως το scuba diving.
Ποια είναι η θεραπεία;
Τα προβλήματα ισορροπίας θεραπεύονται ανάλογα με την αιτία που τα προκαλεί. Για παράδειγμα, οι φλεγμονές αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά, ενώ ασθένειες όπως η νόσος Meniere απαιτούν διαφορετική αγωγή. Παράλληλα, πολλοί ασθενείς με μόνιμα ή αθεράπευτα προβλήματα ισορροπίας αναζητούν σχετικές ασκήσεις, γνωστές ως αιθουσαία αποκατάσταση (VRT). Αυτές οι ασκήσεις βοηθούν ώστε το σύστημα ισορροπίας να γίνει λιγότερο ευαίσθητο σε συγκεκριμένες κινήσεις, διευκολύνοντας το άτομο να κινηθεί στο χώρο χωρίς αυτό να του προκαλεί ίλιγγο. Αν και δεν λύνουν οριστικά το πρόβλημα, αυτές οι ασκήσεις προλαμβάνουν πιθανές πτώσεις, ενώ κάνουν πιο εύκολη τη βάδιση και την κλίση του σώματος.
Τα προβλήματα ισορροπίας πιθανόν να οφείλονται σε κάποια πάθηση των αυτιών. Επομένως, εάν αντιμετωπίζετε παρόμοιες καταστάσεις, επικοινωνήστε με τον ΩΡΛ για μία λεπτομερή εξέταση των συμπτωμάτων σας.