Είστε στο σινεμά, σε ένα τραπέζι με φίλους ή στο γραφείο με τους συναδέλφους και ξαφνικά ένας απλός, καθημερινός ήχος όπως το μάσημα του διπλανού σας, η κατάποση ή ο ήχος από το πληκτρολόγιο σας προκαλεί έντονη, ανεξέλεγκτη αντίδραση;
Μια έκρηξη θυμού, δυσφορίας και πανικού σας δημιουργεί την ανάγκη να φύγετε αμέσως ή να κλείσετε τα αυτιά σας;
Μερικές φορές οι ήχοι που μας ενοχλούν δεν έχουν σχέση με την ίδια την ακοή, αλλά με τον τρόπο που ο εγκέφαλος αντιδρά σε αυτήν.
Αν ταυτίζεστε με την παραπάνω περιγραφή, υπάρχει εξήγηση. Είναι πολύ πιθανό να έχετε μισοφωνία.
Τι είναι η μισοφωνία
Ο όρος προέρχεται από τις λέξεις «μίσος» και «φωνή» και ορίζεται ως «Σύνδρομο Επιλεκτικής Ηχητικής Ευαισθησίας στον Ήχο». Ανήκει στις διαταραχές ακοής, χωρίς όμως να σχετίζεται απαραίτητα με βαρηκοΐα ή με βλάβη στο αυτί.
Πρόκειται για μια διαταραχή μειωμένης ανοχής σε συγκεκριμένους ήχους και εξωτερικά ερεθίσματα, τα οποία συνήθως χαρακτηρίζονται από επανάληψη. Για τους περισσότερους περνούν απαρατήρητα, αλλά σε ορισμένους ανθρώπους οι ήχοι αυτοί πυροδοτούν έντονα συναισθήματα και σωματικές αντιδράσεις όπως:
-Θυμός
-Ενόχληση
-Φυγή
-Διαπληκτισμός
Συνήθη ερεθίσματα
Οι «ενοχλητικοί» ήχοι δεν είναι ίδιοι για όλους. Τα ερεθίσματα που προκαλούν τις παραπάνω αντιδράσεις ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και ενδέχεται να αλλάζουν ή να αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου. Τα πιο συχνά ερεθίσματα είναι:
Ήχοι που παράγονται από τους γύρω σας:
-Μάσημα
-Τρίξιμο των δοντιών
-Κατάποση
-Έντονη αναπνοή
-Καθαρισμός του λαιμού
-Ροχαλητό
Ήχοι από το περιβάλλον:
-Χτύπημα στυλό
-Δείκτης ρολογιού
-Θρόισμα των φύλλων
-Κελάηδισμα των πουλιών
-Ήχος από το πληκτρολόγιο
Μη ηχητικά ερεθίσματα:
-Κούνημα του ποδιού
-Τρίψιμο μύτης
-Στριφογύρισμα των μαλλιών
Πώς προκαλείται
Οι επιστήμονες ακόμα δεν είναι βέβαιοι για την ακριβή αιτία της μισοφωνίας, όμως φαίνεται να σχετίζεται με τον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται ορισμένους ήχους σε συγκεκριμένες συνθήκες. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι συχνά εμφανίζεται σε άτομα που έχουν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), αγχώδεις διαταραχές, σύνδρομο Tourette και εμβοές.
Αντιμετώπιση
Κύρια συνέπεια της μισοφωνίας είναι η συμπεριφορά της αποφυγής. Το άτομο δηλαδή αρχίζει να αποφεύγει κοινωνικές εκδηλώσεις προκειμένου να ελέγξει την έκθεσή του στους «ενοχλητικούς» ήχους.
Για τον λόγο αυτό, παρόλο που ακόμα δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για τη μισοφωνία, κρίνεται αναγκαία η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της.
Συσκευές λευκού θορύβου: Πολλοί άνθρωποι με μισοφωνία βρίσκουν ανακούφιση όταν ακούν λευκούς θορύβους οι οποίοι καλύπτουν ή απαλύνουν τους ήχους που τους ενοχλούν.
Συσκευές που παράγουν τέτοιους θορύβους, όπως ο ήχος ενός καταρράκτη ή ένας απλός ανεμιστήρας, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ένταση των ερεθισμάτων και των αντιδράσεων που προκαλούν.
Θεραπεία εμβοών: Οι εμβοές προκαλούν μία κατάσταση κατά την οποία το άτομο ακούει ένα επίμονο βουητό στα αυτιά που δεν προέρχεται από εξωτερική πηγή. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά του, προκαλώντας δυσάρεστα συναισθήματα όπως εκνευρισμό, ένταση και δυσφορία. Τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των εμβοών μπορούν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση του εγκεφάλου, ώστε να επαναπροσδιορίσει την αντίδραση στον ήχο και να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα της μισοφωνίας.
Άλλες θεραπείες: Η Βιοανάδραση, η Υπνοθεραπεία και η Νευροανάδραση μπορούν να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων. Πριν προχωρήσετε σε κάποια από αυτές, καλό είναι να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένους θεραπευτές για να σας συμβουλέψουν και να σας κατευθύνουν.
Πρακτικές άμεσης διαχείρισης
Η άμεση απομάκρυνση από ένα δωμάτιο είναι μια κοινή τεχνική, αλλά δεν είναι πάντα εφικτή. Αν δεν μπορείτε να φύγετε, δοκιμάστε μερικές απλές πρακτικές που μπορούν να μειώσουν την ένταση των ερεθισμάτων και να σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε:
-Χρησιμοποιήστε ακουστικά ακύρωσης θορύβου (noise-canceling headphones)
-Ακούστε μουσική, χαλαρωτικούς ήχους ή λευκούς θορύβους
-Ζητήστε ευγενικά από το άτομο που παράγει τον ήχο να σταματήσει, αν αυτό είναι δυνατό
Αν έχετε συμπτώματα μισοφωνίας, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, ώστε να σας ενημερώσει για τις επιλογές που έχετε.
Η μισοφωνία είναι μια πραγματική κατάσταση, δεν είναι στο «κεφάλι σας» και δεν είστε οι μόνοι που αντιμετωπίζετε τέτοιου είδους αντιδράσεις σε ήχους.